Telefon 25 796 11 84
E-mail poczta@zs-stanin.pl
Witaj
Witamy
Wyświetl stronę jako PDF

Innowacja pedagogiczna  „Z kulturą języka na co dzień” w kl. VI jest prowadzona ramach języka polskiego i zajęć pozalekcyjnych przez nauczyciela Janusza Sobiecha

Nazwiska należy odmieniać!

Jak i które nazwiska odmieniać? Oto krótkie przypomnienie zasad.

O tym, czy i jak odmieniamy nazwisko decydują: płeć właściciela nazwiska i jego narodowość oraz zakończenie nazwiska.

Płeć właściciela – nazwiska żeńskie

Odmieniają się wszystkie nazwiska kobiet zakończona na -a:

1. Nazwiska zakończone na -a, -ska, -cka, -dzka pochodzące od nazwisk męskich zakończonych na -i, -y, - ski, -cki, -dzki odmieniają się jak przymiotniki;

Gajowy – Gajowa, Wasilewski - Wasilewska Wysokiński –Wysokińska, Rudzki – Rudzka

2. Nazwiska o zakończeniach –ewa, -owa mają także odmianę przymiotnikową;

Gajowa,  Gajowej

3. Nazwiska panieńskie zakończone przyrostkami – ówna, -anka odmieniają się jak rzeczowniki;

Kozakówna, Kozakównie...(jak żona, żonie itd.)
Skarżanka, Skarżance...(jak szklanka, szklance itd.)

4. Pozostałe nazwiska żeńskie zakończona na –a odmieniają się jak rzeczowniki pospolite o podobnym znaczeniu, np.:

Jaskuła –Jaskule 

Gromada – Gromadzie

Kania – Kani

Kazana – Kazanie

Gomółka – Gomółce

Mateńka – Mateńce

Sprycha – Sprysze

Mućka – Mućce

Skwara – Skwarze

Kędra – Kędrze

Konieczna – Koniecznej

Niedziółka – Niedziółce

Oskroba – Oskrobie 

Rosa- Rosie

Grzela - Grzeli

5. Nazwiska kobiet zakończone na spółgłoskę, np. Nowak, Kot, Kowalczyk, Lendzion  są nieodmienne.

Płeć właściciela – nazwiska męskie

1. Nazwiska zakończone na spółgłoskę odmieniamy jak słowa generał, myśliciel, np.:

Marek Gęś, Marka Gęsia, Makowi Gęsiowi… (jak myśliciel)
Jurek Kot, Jurka Kota, Jurkowi Kotowi… (jak generał)

A w liczbie mnogiej?

Anna i Marek Gęsiowie, Anny i Marka Gęsiów…. (jak generałowie)
Magda i Jarek Kotowie, Magdy i Jarka Kotów … (jak generałowie)

2. Nazwiska zakończone na -a odmieniają się, jak nazwy pospolite o podobnym zakończeniu, np.:
Zola –Zoli     Kapela-Kapeli   Gałka-Gałki

3. Słowiańskie nazwiska zakończone na -o odmieniamy jak nazwiska zakończone na -a lub rzeczowniki pospolite o podobnym zakończeniu, np.:

Lato, Laty, Latą, Lacie... (jak mata)
Ziobro, Ziobry, Ziobrą, Ziobrze... (jak wiara)

4. Nazwiska męskie zakończone na -i (pisane jako -i, -ie), -y, -e
odmieniają się jak przymiotniki, np.:

Verdi, Verdiego, Verdiemu... (jak wąski)
Hardy, Hardy’ego, Hardy’emu... (jak twardy)

Są i takie przypadki, gdzie o odmianie nazwiska decyduje jego właściciel. Takim przykładem jest np. nazwisko Kozioł, które można odmieniać w dwojaki sposób:

Kozioł, Kozioła, Koziołowi... albo Kozioł, Kozła, Kozłowi...

 

W opracowaniu wykorzystano materiały prof. Ireny Bajerowej, 
znanej językoznawczyni  - tekst pt. Wstyd nie odmieniać nazwisk!
 („Poradnik Językowy” nr 10, 1998, s. 51).




Pierwszą rzeczą musi być zawsze dobro dziecka

Ono musi się czuć kochane, ale musi też czuć się bezpiecznie.
Wiedzieć, co może, a czego nie wolno mu robić.

Zdjęcia pochodzą z serwisu www.freepik.com